خرما؛ مواد تشکیل دهنده و ویتامین ها

این میوه سرشار از فیبر طبیعی، روغن، کلسیم، گوگرد، آهن، پتاسیم، فسفر، منگنز، مس و منیزیم است. به علاوه خرما سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی مختلف است. از نظر ترکیبات میوه خرما، قندها جزء ترکیبات غالب هستند. یک کیلوگرم خرما با رطوبت ۲۰ درصد، ۳۰۰۰ کیلوکالری انرژی تولید می کند که بیشترین مقدار انرژی از قندهای آن به دست می آید. قندهای خرما ترکیبی از ساکارز، گلوکز و فروکتوز است که دو قند فروکتوز و گلوکز پس از تغییر شکل، به ساکارز تبدیل می شوند.

میزان پروتئین و چربی موجود در گوشت خرما بسیار کم است. چربی بیشتر در منطقه پوست متمرکز گردیده و اهمیت آن در نگهداری و محافظت از میوه از لحاظ فیزیولوژیکی بیشتر از ارزش تغذیه ای آن است. در خرما بین ۱ تا ۳ درصد پروتئین یافت می شود. اما به دلیل کم بودن اسیدهای آمینه موجود در آن، نمی توان از خرما به عنوان منبع تغذیه ای پروتئین استفاده کرد.

در خرماهای رسیده تجاری بین ۲ تا ۶ درصد از گوشت خرما را الیاف خام (فیبر) تشکیل می دهد. با وجود داشتن انواع ویتامین های آ، ب۶، ب۳ و فولات و همچنین مقدار قابل ملاحظه ای پتاسیم، بیشترین اهمیت تغذیه ای خرما نقش آن در تأمین فیبر غذایی است.

در هر صد گرم قسمت قابل خوردن خرمای خام و خشک مواد مغذی و آب به مقدار زیر وجود دارد :
انرژی ۳۰۰ کیلو کالری
پروتئین ۲ گرم
چربی ۶ گرم
گوگرد ۶۰ میلی گرم
کربو هیدرات ۷۲ گرم
منیزیم ۶۵ میلی گرم
کلسیم ۷۰ میلی گرم
فسفر ۵۰ میلی گرم
آهن ۲ میلی گرم
سدیم ۱ میلی گرم
پتاسیم ۶۵۰ میلی گرم
ویتامین آ ۵۰ واحد بین المللی
ویتامین ب۱ ۰/۰۹ میلی گرم
ویتامین ب۲ ۰/۱ میلی گرم
ویتامین ب۳ ۲/۲ میلی گرم
فولات ۱۲ میکروگرم
ویتامین ب ۲۲ میلی گرم
ویتامین ث ۱۴ میلی گرم
فیبر غذایی ۳ گرم

خواص درمانی و فواید خرما

خون سازی
خرما حاوی مقدار قابل توجهی فولات و یا همان اسیدفولیک است که جهت خون‌ سازی برای بدن لازم است. معمولا برای زنان باردار مصرف قرص های اسید فولیک جهت جلوگیری از کم خونی تجویز می شود. هرچند که مقدار آهن خرما زیاد نیست، اما برای خون‌سازی، بدن احتیاج به ۳ ماده‌ مغذی فولات، آهن و ویتامین ۱۲ B دارد که در غذاهای حیوانی یافت می‌شوند. پس برای این منظور بایستی از غذاهای متنوع استفاده کرد.

ویتامین C یکی دیگر از مواد مغذی خرماست که این ویتامین برای جلوگیری از بیماری‌های خطرناک خونریزی‌دهنده یا همان اسکوربوت لازم است و باید بدن هر فرد در طول روز، ۶۰ میلی‌گرم ویتامین C دریافت کند که تقریباً در هر ۱۰۰ گرم خرما ۱۴‌ میلی‌گرم ویتامین C موجود است.

سرطان شکم
خرما برای پیشگیری و درمان سرطان شکم بسیار مفید شناخته شده است. خرما حاوی کاروتنوئیدها یا مواد رنگی است که پیش ساز ویتامین A و آنتی اکسیدان محسوب می شود و جلوی ضایعات و سرطانی شدن سلول ها را می گیرد. همینطور، خرما به دلیل داشتن مقدار زیادی منیزیم نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارد. تحقیقات نشان می دهد که میزان ابتلا به انواعی از سرطان در افراد ساکن نواحی خرماخیز جهان کمتر می باشد.

یبوست
خرما یک ماده غذایی ملین است. به همین دلیل برای کسانیکه از یبوست رنج می برند بسیار مفید است. در خرما، مقداری فیبر غذایی موجود است، فیبر موجود در خرما برای سلامت دستگاه گوارش و تغذیه بسیار مناسب است. برای بهره بردن از خاصیت ملینی خرما، باید تعدادی از آن را از شب تا صبح در آب خیس کرده و صبح روز بعد خرماهای خیس خورده را مانند شربت مصرف کنید.

اسهال
خرماهای رسیده حاوی پتاسیم هستند. پتاسیم نیز برای کنترل اسهال مفید است. به علاوه این محصول به راحتی قابل هضم بوده و از این رو در بر طرف شدن مشکلات ناشی از اسهال کمک می‌کند.

اختلالات روده
محتوی نیکوتینی خرما برای درمان بسیاری از انواع اختلالات روده مفید شناخته شده است. مصرف مداوم خرما کمک می کند همیشه رشد ارگانیسم های پاتولوژیک را تحت مراقبت قرار داده و درنتیجه به افزایش رشد باکتری های مفید در روده ها کمک شود.

سلامت قلب
مصرف خرما برای سالم نگه داشتن قلب بسیار مفید است. ثابت شده است خرمایی که شب در آب خیس شده و صبح مصرف شود، برای قلب‌های ضعیف مفید است. اگر این کار را دو بار در هفته انجام دهید به تقویت قلب خود کمک کرده‌اید.

تقویت قوای جنسی
خرما برای تقویت قوای جنسی در بدن انسان بسیار مفید است. یک مشت خرما را شب تا صبح در شیر (ترجیحا شیر بز) بخیسانید، صبح با همان شیر در مخلوط کن ریخته و با اضافه کردن مقداری هل، دارچین و عسل، آن را مخلوط کنید و به این ترتیب یک نوشیدنی بسیار مقوی برای بالا بردن قوای جنسی خود خواهید داشت. افراد گرم مزاج نباید در خوردن این نوشیدنی افراط کنند.

اعصاب و عضلات
بالا بودن حجم پتاسیم و منیزیم در میوه خرما، برای جلوگیری از فشار خون بالا و نیز بهبود عملکرد صحیح عضلات و اعصاب ضروری است.

سم زدایی الکل
خرما بعنوان محصولی بسیار عالی برای سم زدایی الکل شناخته شده است. برای مسمومیت الکل، خرما بسیار سریع سم زدایی می کند. باید شب تا صبح خیسانده شده و له شود تا از ارزش غذایی آن استفاده بیشتری گردد.

افزایش وزن
خرما بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم به شمار می رود. خرما از قند، چربی، پروتئین و انواع ویتامین های ضروری برای بدن، تشکیل شده است. مصرف آن همراه با رب خیار به از بین بردن لاغری مفرط کمک می کند. یک کیلوگرم خرما حدود ۳۰۰۰ کالری در خود دارد که این کالری ها به تنهایی برای برطرف کردن نیاز روزانه بدن انسان کافی است.

مناسب برای افرادی که دیابت دارند
مواد قندی خرما شامل گلوکز و ساکاروز است و "استفاده کم" آن برای بیماران دیابتی، ضرر ندارد. مصرف شیره خرما به جای مربا که قند بالایی دارد، علاوه بر رساندن انرژی زیاد به بدن، به دلیل داشتن قند طبیعی ضرر ندارد و افراد را چاق هم نمی کند. بیماران دیابتی می توانند از قند، عسل و کنجد خرما (که سفت تر از عسل خرما و نرم تر از شیره خرماست) استفاده کنند، در ضمن با عسل خرما می توان در تابستان شربت های بسیار خوشمزه و مقوی درست کرد.

جایگزین قند و مناسب برای ورزشکاران
مقدار انرژی ناشی از خوردن خرما از قند ساده بسیار کمتر است و بسیار کمتر از قند، افراد را دچار چاقی و اضافه وزن می‌کند. به عنوان مثال در ۱۰۰ گرم قند و شکر معمولی۹۹/۹ درصد خالص آن انرژی‌زا می‌شود، در حالی که در ۱۰۰ گرم خرما حدود ۳۰ درصد قند موجود است و بقیه آن، شامل مواد مختلف دیگری از جمله پروتئین است. ۱۰۰ گرم خرما حاوی ۵/۱ درصد پروتئین گیاهی از جنس مرغوب می‌باشد.

در خرما، مقداری نیز فیبر غذایی موجود است، فیبر موجود در خرما برای سلامت دستگاه گوارش و تغذیه بسیار مناسب است، و از ماندن طولانی مدت غذا در روده ها جلوگیری کرده و به کاهش وزن کمک می کند.

فواید باز کردن روزه در ماه رمضان با خرما
نتایج یک تحقیق علمی نشان می‌دهد خرما بهترین غذا برای روزه داران در ماه مبارک رمضان است. بر اساس نتایج این تحقیق، در ساعات پایانی روزه، قند خون کاهش پیدا می‌کند و بر مغز تأثیر می‌گذارد و سبب می‌شود فرد احساس کسالت و ضعف کند و از قدرت تمرکز شخص روزه دار کاسته می‌شود. همچنین کاهش قند بر حرکات جسمی نیز تأثیر می‌گذارد و معده تقریباً در حالت سکون قرار می‌گیرد و فعالیت آنزیم‌های دستگاه گوارشی به علت کمی مایعات در بدن به شدت کم می‌شود.

با توجه به این موضوع بدن انسان هنگام افطار، به غذایی نیاز دارد که به سرعت هضم شود و معده را اذیت نکند و آن را فعال کند و به سرعت مواد مورد نیاز به بدن جذب شود و به مغز و عضلات برسد تا ذهن و بدن توانایی خود را باز یابند. همه‌ی این‌ها با مصرف خرما امکان پذیر است.

خوردن خرما در ماه مبارک رمضان و باز کردن روزه توسط آن باعث می‌شود از زیاده‌خوری پس از افطار جلوگیری شود. وقتی بدن مواد غذایی خرما را جذب می‌کند، احساس گرسنگی رفع می‌شود و بنابراین می‌توان سایر مواد غذایی را کم‌تر و آرام‌تر خورد. هر صد گرم خرما بیش از ۳۰۰ کالری انرژی تولید می‌کند. خرما انرژی کافی را به افراد خسته می‌رساند.

دیگر فواید و کاربردهای خرما
مصرف مقدار مناسب خرما كلسترول خون را پایین آورده و از این طریق خطر بروز سکته را کاهش می دهد.
طبیعت خرما، گرم و خشک است و از خرما برای درمان فلج، پارکینسون، تقویت کلیه، نرم کردن مفاصل و رفع کمردرد استفاده می شود.
خرما مقوی معده و جمع کننده آن است و کلسیم آن موجب تقویت و تسریع رشد کودکان می شود و نیروی بدنی بزرگسالان را افزایش می دهد.
ویتامین های خرما باعث افزایش قدرت بینایی می شود، از خشکی پوست و ناخن و موها جلوگیری و هوش را تقویت می کند.
برای رفع خشونت و نرم کردن سینه، تقویت کلیه و رفع کمر درد یا درد مفاصل می توانید ۵۰ گرم خرما در آب جوشانده، سپس آن را صاف کرده روزی دو تا سه استکان بخورید. البته این برای افراد سرد مزاج بسیار خوب است.
اگر چند دانه خرما را در هنگام شب در مقداری آب بگذارند و صبح اول وقت آن را به همراه آبش میل نمایند، برای افراد مبتلا به رماتیسم بسیار مفید است.
در کشور هندوستان از صمغ درخت خرما برای درمان اسهال و معالجه بیماری های مجاری تناسلی و ادراری استفاده می شود و از میوه خرمای بدون هسته، برای نرم کردن سینه و به عنوان ملیّن و همچنین بهبود آسم و ناراحتی های سینه و رفع سرفه بهره می برند.
اگر خرما با شنبلیله خورده شود برای برای رفع و درمان سنگ مثانه مفید می باشد.
مردم صحرا هسته درخت خرما را در آورده و از آن نان می پزند این هسته را بو داده و از آن به عنوان قهوه استفاده می کنند، چرا که دم کرده آن بسیار مطبوع است یا حتی آن را در آب برای چند روز خیس کرده و به عنوان غذای مقوی به شترهای خود می دهند و معتقدند که این غذا از گندم و جو مقوی تر است.
اثر دیگر معجزه آسای هسته خرما از بین بردن تورم پلک های چشم است. برای این منظور پمادی از هسته خرما درست کرده و آن را روی چشم می گذارند. این پماد برای رشد مژه های چشم نیز بهترین دارو است.
گل های درخت خرما نیز خاصیت دارویی دارند. طعم گل های درخت خرما تلخ بوده و اثر مسهلی دارد.
اطبای سنتی، آرد خرما که همان گرد گل نخل های نر و ماده است را برای درمان نازایی بسیار مفید و موثر می دانند، البته پیدا کردن آرد خرما در استان هایی که تولیدکننده خرما نیستند، تقریبا غیرممکن است.

مدت ماندگاری و میزان کالری انواع خشک و تازه خرما

خرمای تازه، بسته به درصد رطوبت به صورت نرم، نیمه خشک و خشک دسته بندی می شود. در مراحل رشد و نمو میوه خرما دامنه رطوبت آن از ۸۵ تا ۵ الی ۱۰ درصد می باشد. رطوبت خرما در مرحله ای که به علت افزایش غلظت قند و کاهش آب به خودی خود از فساد جلوگیری می کند، به ۲۴ درصد می رسد. اکثر خرماهای تجارتی دارای مقدار رطوبتی برابر ۲۰ درصد هستند.

خرمای خشک رطوبت کمتری دارد و در نتیجه مدت زمان طولانی تری تازه می ماند، در حالی که مدت ماندگاری خرمای تازه کمتر از ۸ تا ۱۰ ماه است. خرمای خشک، در صورتی که در یخچال نگهداری شود تا ۵ سال می ماند. بنابراین خرمای خشک نسبت به خرمای تازه ماندگاری بیشتری دارد.

خرما سرشار از کربوهیدرات است که شامل ساکاروز، فروکتوز و گلوکز است. ورزشکاران برای دریافت انرژی قبل از هر مسابقه، خرما مصرف می کنند. خرمای خشک و تازه سرشار از انرژی است. اگر قصد کاهش وزن دارید، خرمای تازه مصرف کنید زیرا هر ۱۰۰ گرم خرمای خشک حاوی ۲۸۰ کالری است در حالی که هر ۱۰۰ گرم خرمای تازه حاوی ۱۴۵ کالری است. کربوهیدرات های مختلف، ویتامین ها و پروتئین ها احساس سیری ایجاد می کند. اما اگر قصد افزایش وزن دارید خرمای خشک مصرف کنید که سرشار از کالری است. خرما سرشار از فیبر است و از یبوست پیشگیری می کند. میزان فیبر در خرمای خشک بیشتر است.

مضرات خرما

مصرف خرما براي برخي از افراد مضراتي به همراه دارد. به عنوان نمونه كساني كه داخل دهان‌شان زخم و يا تاول وجود دارد بايد از مصرف خرما اجتناب كنند. زیاده روی در خوردن خرما فرد را به امراض سوداوی مبتلا می کند و گرفتگی کبد و طحال را به دنبال دارد. همچنین پوسیدگی دندان و جوش زدن داخل دهان از نتایج زیاد خوردن خرماست.

مواد قندی خرما شامل گلوکز و ساکاروز است و استفاده کم آن برای بیماران دیابتی ضرر ندارد. با این وجود، مبتلایان به دیابت، کسانی که لوزالمعده آنها حساس است و یا کسانی که بیماری قند در خانواده آنها ارثی است، باید از این میوه با احتیاط بیشتر و در مقادیر کمتری استفاده کنند.

مصرف خرما با ماست نيز بسيار مضر است. ماست سرشار از کلسیم است و خرما سرشار از آهن. کلسیم جذب آهن را در بدن کاهش داده و مانع رسیدن آهن خرما به بدنتان می شود.

افراد چاق يا كساني كه با مشكل اضافه وزن روبه‌رو هستند نيز بايد در خوردن خرما دقت داشته باشند و آن را بيش از حد مصرف نكنند.

نکاتی مهم در مورد نگهداری از خرما

اگر چه خرما حاوی مواد غذایی مهم و ارزشمندی است و در کشور ما انواع خرماهای مرغوب برداشت و به بازار عرضه می‌شود اما در انتخاب آن باید دقت زیادی کرد، زیرا سطحی چسبناک داشته و ناخالصی‌های مختلف را جذب می‌کند. هنگام خرید خرماهای بسته بندی شده هم از سلامت بسته بندی آن مطمئن شوید.

قبل از مصرف، خرما را بشویید و از جایی آن را تهیه کنید که اطمینان دارید. اما دقت داشته باشید که خرماهای خشک معمولا در کارخانه شسته شده و به روش های نوین ضدعفونی هم شده اند، برای همین خرمای خشک را نشویید. خرما را بعد از شستن برای مدت طولانی نگه ندارید، چون ترش خواهد شد. بهتر است خرما را به اندازه مصرف و با ریختن مقداری آب داغ روی آن شست.

بیشتر رطب ها و بعضی از خرماها باید حتما در دمای صفر درجه نگهداری شود، یعنی در یخچال. اما بعضی رطب ها و خرماها احتیاج به نگهداری در یخچال ندارند. اگر می خواهید خرمایی را بیرون از یخچال نگه دارید، بهتر است خرمای خشک خریداری کنید که می شود آن را تا مدت بسیار طولانی، در هوای آزاد خانه نگه داشت.

اگر به خرمای نیمه خشک علاقه ندارید و رطب را بیشتر می پسندید، باید بدانید که رطب دشتستان (کبکاب) اگرچه ظاهرش چندان زیبا و شکیل نیست و له شده (چه به صورت باز و چه به صورت بسته بندی) به نظر می آید، ولی اولا ارزش غذایی بالایی دارد و ثانیا بدون نگهداری در یخچال می توان تا مدتی آنها را سالم نگه داشت.

بعضی از انواع خرما و رطب ها در هوای خنک و با رطوبت بالا شکرک می زند. مصرف خرمای شکرک زده هیچ ضرری ندارد. اما اگر دوست ندارید که خرمایتان شکرک بزند، در زمستان آن را داخل یخچال قرار ندهید.

اگر خرما یا رطبی که خریده اید، مدتی است در یخچال مانده و می ترسید که ترش شود، پیش دستی کنید و هسته هایشان را بگیرید.

اگر پوست کلفتی دارد آن را بگیرید و با آن انواع شیرینی های خرمایی مثل حلوای خرما و رنگینک درست کنید.

خرمای نیمه خشک یا خشکتان را در ظرف پلاستیکی یا نایلون نگه ندارید. چون ماندگاری شان کوتاه می شود.

فرق رطب و خرما
خیلی ها فکر می کنند رطب همان خرماست ولی این دو با هم تفاوت دارند. خداوند درخت نخل را این گونه آفریده که ابتدا شکوفه های نخل ماده تبدیل به میوه ای سبز و سفت و هسته دار می شود که به آن (چاقالی) می گویند.

در مرحله بعد چاقالی ها ممکن است زرد یا قرمز شود که به آن خرما خارک می گویند، آفتاب داغ مناطق گرمسیری پس از مدتی خارک را تیره رنگ و آبدار می کند که به آن رطب می گویند.

بعضی از انواع نخل ها میوه شان وقتی رطب هستند چیده و استفاده می شود و بعضی دیگر باید بعد از مرحله رطب، ۲۰ روز در گرمای خرماپزان مناطق گرمسیر بر سر نخل بماند تا نیمه خشک شود که به آن خرما می گویند. البته بعضی از انواع خرماهای نیمه خشک را کاملا خشک کرده و به بازار می فرستند.

رطب مرغوب کدام است
در بین خرماهای سیاه، رطبی مرغوب محسوب می شود که پوستی نازک داشته باشد، درشت و گوشت دار باشد و رنگ مشکی. اما رطبی که پوست کلفت دارد، رنگش بور باشد و ریز، رطب ضعیف یا نامرغوب محسوب می شود.

در رطب های زرد طلایی رطب شاهانی که بسیار طلایی، کم شیرین و بسیار لطیف است مرغوب است، مخصوصا نوع کشیده تر و درشت تر آن. هر چه گرمای منطقه تولیدکننده رطب و خرما بیشتر باشد، محصول زودتر "اوایل مرداد" به بازار عرضه می شود و اگر درجه حرارت این منطقه گرمسیری پایین تر باشد، محصول دیرتر آماده عرضه به بازار می شود.

دانستنیهای جالب و خواندنی در مورد خرما

خرما، میوه کوچک و بیضی شکل درخت نخل خرما است. میوه رسیده خرما بسته به نوع آن به رنگ های قهوه ای روشن، قهوه ای و قهوه ای تیره مایل به سیاه می باشند و گوشتی شیرین دارای یک هسته بلند به طول ۱ تا ۳ سانتی متر و قطر ۲ تا ۵ میلی متر است که به صورت خوشه های بزرگ ظاهر می شود. این میوه در کتب طب سنتی به نام «تَمْرْ» می باشد. از خانواده Palmaceae بوده و نام علمی آن Phoenix dactyliferal است. نواحی ساحلی شمالی خاورمیانه در ابتدا Phonicia نام داشت که منشأ اصطلاح یونانی اولیه برای نام خرما یعنی Phoneix است.

مرکز اصلی خرما تاریخ مشخصی ندارد اما مدارک موجود در مورد نخل کاری به کشت این گیاه تا ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح (ع) در محلی که هم اکنون در جنوب عراق قرار دارد، اشاره دارند. اما منابعی در مورد نخل از مصر باستان کشف شده است و نظر عمومی این است که ابتدایی ترین زمان نخل کاری مصادف با قدیمی ترین تمدن ها بوده و از شمال شرقی آفریقا تا شمال غربی جلگه دجله و فرات ادامه یافته است.

در کشورهای قدیمی تولیدکننده خرما از آن بیشتر به عنوان منبع قندی استفاده می شده است. برای درست کردن چای، آب را با خرما می جوشانند، چادرنشین ها شیر را با خرما جوشانده و یا اینکه خرما را برای تأمین انرژی مورد نیاز بدن خود مصرف می کردند.

خرما بومی مناطق گرمسیر آفریقا و عربستان است و در سایر مناطق گرم جهان نیز کاشته می شود. در ایران، کشت خرما در تمام مناطق گرمسیر از جمله خوزستان، کرمان، فارس، بلوچستان و نواحی مرکزی صورت می گیرد. امروزه، خاورمیانه تأمین کننده سه چهارم خرمای جهانی می باشد.

ارتفاع درخت خرما، که به عربی نخل و به انگلیسی Date - Palm گفته می شود، ۱۰ تا ۲۰ متر می شود و دارای تنه ای است استوانه ای صاف، بدون انشعاب که آثار برگ های قدیم درخت روی آن به صورت برجستگی هایی باقی می ماند. درخت خرما درختی است دوپایه، عده ای از درخت ها نر و عده ای ماده هستند. اگر درخت از کشت دانه حاصل شده باشد، گل های آن پس از ده سالگی ظاهر می شود و درخت شروع به گل دادن می کند، ولی اگر درخت از پاجوش حاصل شده باشد (که معمول این است) پس از ۴ تا ۵ سال شروع به گل دادن می کند.

گل ها در اوایل ظهور در یک محفظه قهوه ای رنگ نسج گیاهی قرار دارند و پس از اینکه گل های ماده با گرده گل های نر که از درخت نر گرفته شده، تلقیح شدند، میوه ها به تدریج ظاهر می شوند. از مرحله گل بودن تا خرما شدن، هفت مرحله نامگذاری شده است که هر کدام خواص درمانی نسبتا متفاوتی دارند. اما به علت عدم دسترسی همگان به آنها و پرهیز از طولانی شدن کلام، فقط به ذکر خواص درمانی مرحله هفتم یعنی خرمای کاملاً رسیده پرداخته می شود.

خرما نه تنها غذایی پرانرژی است بلکه به راحتی قابل نگهداری و انبار کردن و حمل در مسافت های طولانی در صحرا می باشد و با ایجاد سایه و محافظت در برابر بادهای صحرایی محل مناسبی را برای اسکان صحرانشینان ایجاد می کند. علاوه بر این از نخل، محصولات متفاوت دیگری جهت استفاده در تولیدات کشاورزی و تغذیه دام های اهلی به دست می آید، به طوری که عملاً هر یک از قسمت های نخل، کارآیی مفیدی دارند.

درخت نخل از آن آفریده های عجیب خداست که همه چیزش برای انسان مفید و قابل استفاده است؛ از تنه آن در ساختمان سازی استفاده می شود و تنه نخلی که در ساخت سقف ساختمان یا ستون ها استفاده می شود، در حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ سال عمر می کند.

در میانه تنه نخل مغز ترد و شیری رنگی وجود دارد که شیرین و گس است و «پنیر نخل» نامیده می شود و بسیار مقوی و گران قیمت است. در ابتدای بهار که نخل شکوفه می زند، شکوفه ها را -که تارونه نام دارد- می چینند و از آن عرق تارونه می گیرند که مانند بقیه عرقیجات مفید و درمانگر دردهای معده است. عرق تارونه مقوی، گرم و برای قلب مفید است.

از لیف خرما هم که انواع حصیر، پرده، جارو، کیف، سبد، بادبزن و… می بافند. در گذشته به طور سنتی خرماها را در قسمتی از حیاط خانه جمع می کردند، سپس بعد از گذشت چند روز شیره خرما از آن جدا می شد و از طریق یک کانال کوچک در حوضچه ای جمع می شد، اما امروزه در کارخانه به وسیله دستگاه، شیره خرما گرفته و در قوطی بسته بندی می کنند. البته در همان کارخانه از شیره خرما، قند و عسل خرما هم تهیه می کنند.

همچنین از خرماهای نامرغوب برای درست کردن سرکه استفاده می کنند که طرفداران خاص خودش را دارد. سرکه خرما طعم خوبی دارد و برای بعضی ترشی ها فوق العاده است.

افراد به روش های مختلفی از خرما استفاده می کنند. مانند مخلوط کردن شیره خرما با شیر، خوردن آن با نان و کره تا تهیه غذا و شیرینی های لذیذ و مقوی متنوع.